ABD’de 60. başkanlık seçimlerine 3 gün kaldı. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı ve eski Başkan Donald Trump ile Demokrat Parti’nin Başkan adayı ve ABD Başkanı Joe Biden’ın Yardımcısı Kamala Harris arasındaki yarış, ülke tarihinin en çekişmeli seçimlerinden biri olarak görülüyor. Anketler Kamala Harris ile Cumhuriyetçi rakibi Trump’ın başa baş bir mücadele olduğunu gösteriyor. Anket analiz sitesi FiveThirtyEight’e göre seçmenlerin yüzde 48’inin tercihi Harris’ten, yüzde 46.8’i ise Trump’tan yana. RealClearPolitics web sitesinin anket verilerine göre Trump yüzde 48.4, Harris’in 48.1 oy oranına sahip. New York Times anketi ise Harris’in yüzde 49, Trump’ın yüzde 48 oy oranı olduğunu belirtiyor. Anketler, salıncak 7 eyalet olan Wisconsin, Michigan, Arizona, Nevada, Pensilvanya, Kuzey Carolina ve Georgia’da alınacak sonucun seçim sonuçlarını etkileyeceğini gösteriyor. Söz konusu eyaletler, Cumhuriyetçi ile Demokratlar arasında gidip geldikleri için "salıncak" olarak adlandırılıyor.
70 milyondan fazla kişi erken oy kullandı
Milyonlarca ABD’li, 5 Kasım’dan önce sandıklara giderek ya da posta yoluyla erken oy verme hakkını kullanmaya devam ediyor. Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarı’na göre şu ana kadar 70 milyondan fazla ABD’li erken oy kullandı. Seçmenlerin 37 milyon 458 bin 617’si sandık başında oy kullanılırken, 32 milyon 594 bin 669’u ise posta yoluyla tercihini yaptı.
270 delegeye ulaşan ABD’nin yeni başkanı olacak
ABD’de seçmenler başkanı doğrudan değil, dolaylı olarak seçiyor. "Seçiciler Kurulu (Electoral College)" adı verilen seçim sisteminde her eyalete farklı şekilde dağıtılan toplam 538 delege bulunuyor. Seçmenler direkt başkan adayına değil, eyaletin Seçiciler Kurul üyelerine oy veriyor. Delegeler de daha sonra resmen ABD’nin başkanı ve başkan yardımcısını seçiyor. Salıncak eyaletlerdeki sonuçların belirleyici olması beklenen seçimde 538’in yarısından 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, başkanlık koltuğuna oturuyor.
ABD seçim sisteminde en fazla oyu alan değil, 538 delegeden en az 270’ine ulaşan aday seçimlerin galibi oluyor. Eyaletlerde yarışı kazanan aday, o eyaletin tüm delegelerini hanesine yazdırıyor. Donald Trump, 2016 başkanlık seçimlerinde rakibi Hillary Clinton’dan yaklaşık 3 milyon daha az oy almasına rağmen salıncak eyaletlerde kazanarak 304 delegeye ulaşıp başkan olmuştu.
Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris de son günlerinde kritik 7 eyaletteki mitinglerini artırarak kararsız ve ilk kez oy kullanan seçmenlere ulaşmaya çalışıyor.
Başkanlık yarışının yanı sıra Kongre ve yerel yönetimlerde de seçim heyecanı yaşanıyor. Temsilciler Meclisi’ndeki 435 sandalyenin tamamı, Senato’da ise 100 sandalyeden 34’ü ile 50 eyaletten 11’inde yeni valiler belirlenecek.
